Κριτική
Γράμμα απ’ τη Νέα Υόρκη!
Τέο, σου γράφω την επομένη της μέρας που η Χαρά ανέβασε το βίντεο με τον Λεωνίδα Χρηστάκη και τη βόλτα σας στο Μοναστηράκι. Θέλω να σου πω ότι συγκινήθηκα αν και τον Χρηστάκη δεν τον γνώρισα ποτέ προσωπικά. Σας είδα να περπατάτε και να συζητάτε με τόσο παιγνιώδη διάθεση και τέτοια ελαφρότητα, που θυμήθηκα αυτό που είχα διαβάσει κάποτε: Ο φιλόσοφος Ηράκλειτος ως το τέλος της ζωής του έπαιζε με τα μικρά παιδιά, σαν αιώνιο παιδί κι αυτός. Και μου δώσατε μια ανάσα και οι δύο σας εικοσιένα χρόνια μετά τη συνάντησή σας, όπως και την ελπίδα ότι δεν είναι όλοι σοβαροφανείς μαλάκες τριγύρω μου. Αυτά για το βίντεο που πολύ με ταρακούνησε.
Στο ψητό όμως: Διάβασα το νέο σου βιβλίο που μου στείλατε (και πολύ σας ευχαριστώ!) και ξέρεις τι σκεφτόμουνα; Ότι όλ’ αυτά τα χρόνια γράφεις ένα μόνο βιβλίο. Και κάθε νέο βιβλίο που γράφεις είναι ένα ακόμα κεφάλαιο στο μεγάλο σου βιβλίο που είναι αυτό: «Η ειρήνη, η αλήθεια, η γυναίκα». Η ειρήνη γιατί θέλεις να ζούμε επιτέλους όλοι μαζί ειρηνικά πέρα από φυλές, χρώματα, καταγωγή. Η αλήθεια γιατί ταλαιπωρήθηκες πολύ τα τελευταία χρόνια να ξεσκεπάζεις τα ψέματα και τις ατιμίες των αρχών και των αρχόντων και των αρχίδηδων και η Γυναίκα γιατί την αναγνωρίζεις ως ισότιμο συμπλήρωμα των αντρών στη ζωή και γιατί ξέρω πόσο τις λατρεύεις. Τα λέω όλ’ αυτά για να σε τιμήσω.
Άκουγα ένα τραγούδι δημοτικό που λέγεται «Πουλάκι ξένο» και σ’ ένα στίχο λέει: «…γυρίζω να ‘βρω πού να καθίσω, να ξενυχτήσω το μοναχό, κάθε κλαράκι βαστάει πουλάκι, βαστάει πουλάκι ζευγαρωτό…». Και θυμήθηκα εσένα που με τόση φροντίδα και τόση σοβαρότητα γράφεις για την κραυγή της φώκιας που ζευγαρώνει, για τις σαύρες και πώς ενώνονται, για τα πουλάκια που ψάχνουν το ταίρι τους. Σκέφτηκα λοιπόν πως μόνο ένας άνθρωπος που ζει μέσα στη φύση μπορεί να στραγγίξει την καθημερινότητα και να εστιάσει στο θαύμα της ζωής που εκτυλίσσεται μπροστά του. Όπως ακριβώς έκαναν οι παλιοί άνθρωποι. Όπως έκαναν οι αρχαίοι Έλληνες με τ’ άστρα.
Τέο μου, η σπορά σου να ξέρεις πως δεν πάει χαμένη. Και πως τα νησιά μας, τα βουνά, οι θάλασσές μας και τ’ ακρογιάλια θα έχουν πάντα κάποιον να τα νοιάζεται. Εγώ στεναχωριέμαι που τόσο μίλια μακριά ασχολούμαι μ’ ένα κάρο μαλακίες. Όμως κάνω το χρέος προς του εαυτό μου, να γνωρίσω τον κόσμο. Κάποτε θα γυρίσω και όπου να βρίσκομαι στην Ελλάδα θα προστατεύω τον τόπο μου. Και είμαι σίγουρος πως σαν κι εμένα υπάρχουν κι άλλοι που τους εμπνέει ο αγώνας σας (γεια σου Χαρά μου!).
Ακολουθήστε τες, λοιπόν. Όχι μόνο τις γυναίκες, αλλά και τις ωραίες ιδέες.
Φίλε μου Τέο, σε αγαπάω και σε χαίρομαι. Μου έμαθες πολλά. Να μου αγκαλιάσεις τη Χαρά.
Θα σας δω το καλοκαίρι!
6 Δεκεμβρίου 2021, Νέα Υόρκη
Λευτέρης Κάρκας
Ο Δημήτρης Φύσσας στο facebook
Αγαπημένε μου παλιέ φίλε και ομότεχνε, ιδού:
Βιβλίο: «Ακολουθήστε τες»: ο Τέος Ρόμβος, σταθερά εκτός όλων των πάνελ, προσφέρει δωρεάν … ένα ακόμα βιβλίο του. Κι όταν ο Τέος Ρόμβος γράφει, οι περισσότεροι/ες από μας πρέπει απλά να το βουλώνουμε και να διαβάζουμε- τουλάχιστον εγώ. Και να διδασκόμαστε στιλ, τρόπο ζωής και γνώσεις.
Ανταπόκριση από μια Σύρα / θάλασσα (μα και Ύδρα, Γιούρα, Κρήτη, Ικαρία, Γαύδο, Μύκονο κλπ) που ποτέ δε βλέπουν τα τουριστικά στίφη και μ΄ ένα τρόπο που δεν κολλάει σε κανένα κυριλέ λογοτεχνικό / συγγραφικό πάνελ.
Διαβάστε, κατεβάστε, τυπώστε, διαδώστε, ξεσηκώστε. Θα σας πάρει μέρες μαζί με τις σκέψεις που γεννάει, τις διαφωνίες, τη «ζήλια», το θαυμασμό, το στοχασμό για τον έμπρακτο φεμινισμό και πλείστα όσα άλλα.
Πώς λέμε «το Αιγαίο του Ελύτη»; Καμιά σχέση.
«Τα χιλιάδες ερημονήσια του Αιγαίου δίνουν την ευκαιρία στο σημερινό ανθρωποειδές των μεγαλουπόλεων να συρθεί έξω από τον πρωτογονισμό της μεγάλης σπηλιάς, όπου ζει,
και ξεπερνώντας τον τρόμο του να βρεθεί μόνος μες στη φύση και να ξαναγοητευτεί απ’ αυτήν. Και τριγυρίζοντας κι αποθαυμάζοντας το τοπίο χίλιες δυο σκέψεις αρχίζουν να σπινθηρίζουν στο μυαλό, ενώ οι επιθυμίες και τα απραγματοποίητα όνειρα ζητούν την πραγμάτωσή τους…
Κατά κάποιο τρόπο, όλα φαίνονται να συγκλίνουν στο ότι ο παράδεισος με κατοίκους την Εύα και τον Αδάμ σ΄ ένα τέτοιο ερημονήσι έλαβε χώρα. Γιατί εδώ ξεδιπλώνεται ο μη τόπος, η ουτοπία…
Εάν, λοιπόν, αποφασίσουν να ταξιδέψουν εδώ εκείνες οι γυναίκες που είναι φτιαγμένες από την πάστα της προσφοράς και της δοτικότητας, θα τις ακολουθήσουν και οι άντρες.
Γιατί αυτές οι ακατοίκητες βραχονησίδες ανήκουν σε όλα τα περαστικά πλάσματα που θέλουν να ξαποστάσουν, να περιεργαστούν και να ανακαλύψουν, να καταλάβουν, να κατανοήσουν πώς ξεκινάει η ζωή,
μιας και όλα συνηγορούν στο ότι αυτές οι ακατοίκητες νησίδες ανήκουν στα φυτά, στα μεταναστευτικά πουλιά και σε όσους ελεύθερους κι απάτριδες θελήσουν να τις κατοικήσουν για λίγο ή για πάντα…
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΕΣ ΛΟΙΠΟΝ…»
Δημήτρης Φύσσαςς
15.12.21
https://www.facebook.com/profile.php?id=1254160227 ποστ 798
Πλάνες διαδρομές
Του Σωτήρη Κακάτση*
ΤΕΟΣ ΡΟΜΒΟΣ, Ακολουθήστε τες, εκδόσεις Opportuna, σελ. 272
Το enfant terrible του μπητ λυρισμού ξαναχτύπησε. Ο Τέος Ρόμβος με το τελευταίο του βιβλίο αποφασίζει να ξεναγήσει τον αναγνώστη σ’ ένα από τα αγαπημένα του μέρη.
Στη δική του Πολυνησία του αρχιπελάγους του Αιγαίου, όπως δικαιωματικά το βαφτίζει, τόπος ήδη βαρυφορτωμένος από μυθολογία και ιστορία.
Πρόκειται για ένα National Geographic αφήγημα, δοσμένο από έναν γνήσιο περιηγητή, άλλωστε αυτό ήταν πάντοτε στη ζωή του, ένας flaneur, πλάνητας κι ανέστιος, απολύτως βιωματικός κι ευαίσθητος.
Πιάνει τον ανυποψίαστο αναγνώστη απ’ το χέρι και τον βολτάρει στο αγαπημένο του Αρχιπέλαγος, τον γεμίζει με χρώματα, αρώματα, αέρηδες, φως και παντοτινό έρωτα
με τη χλωρίδα, την πανίδα, τα βράχια, τους αερόλιθους, τις γυναίκες βεβαίως, τη ζωή την ίδια τελικά.
Άοκνος ξεναγός, ένας Indiana Jones τρόπον τινά, ένας μανιώδης ιστοριοδίφης, ο οποίος με τεθλασμένες διαδρομές συντροφεύει σχεδόν συνωμοτικά τον ανυποψίαστο αλλά ολοένα και πιο γοητευμένο αναγνώστη, σε μια
καταβύθιση σε όλα τα μήκη και πλάτη του Αιγαίου, από τα καλντερίμια, μέχρι την εσωτερική τοπιογραφία του, σε μια ατέρμονη ιχνηλασία ενός αχαρτογράφητου χωροχρόνου, σπάζοντας εκείνη ‘’τη θολή γραμμή των οριζόντων’’.
Με πλάνους δρόμους διαπιστώνεται τελικά ότι δεν πρόκειται για μια απλή λογοτεχνική παραπλάνηση, αλλά για μια σαγηνευτική αποπλάνηση.
Τουλάχιστον τέσσερα διαφορετικά είδη γραφής, με απροσχημάτιστους και διαφορετικούς τρόπους, από την πεζοποίηση, τα καλιαρντά,, την παραμυθία και τον δοκιμιακό -πολιτικό λόγο δείχνουν την άνεση ενός μαέστρου της αφήγησης που μπορεί να κινηθεί με άνεση και αβίαστα ανάμεσα τους, διασώζοντας πληροφορίες λέξεις και όρους που τείνουν να εκλείψουν.
Λόγος άλλοτε σαν ελαφρύ αεράκι, άλλοτε θυελλώδης και παραληρηματικός, πάντοτε όμως τόσο πλούσιος που δεν μπορεί να κρατηθεί, μια ανοξείδωτη γραφή που κάνει τον αναγνώστη να ‘’κολλάει’’ πάνω της σχεδόν με μια μεταφυσική μαγνητική έλξη και να μην μπορεί να αφήσει το βιβλίο από τα χέρια του πριν το τελειώσει.
Στο τέλος ως έκπληξη ο συνωμότης Ρόμβος επιφυλάσσει μια πρόταση απ’ όπου προέρχεται κι ο τίτλος του βιβλίου. Αλλά ως γνωστόν, ποτέ δεν αποκαλύπτουμε το τέλος ενός βιβλίου, έτσι δεν είναι;
Προτείνω λοιπόν ν’ ακολουθήσουμε την αρχή του.
*Ο Σωτήρης Κακάτσης σπουδάζει Δημιουργική γραφή
Εφημερίδα Αυγή, 19/12/21 https://www.facebook.com/anagnoseis/about